Odprawa emerytalna to jednorazowe świadczenie pieniężne przysługujące pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Należy się ona także pracownikowi przechodzącemu na wcześniejszą emeryturę.
Jest ona należna:
- niezależnie od innych świadczeń,
- niezależnie od okresu pracy w jednostce,
- niezależnie od sposobu nawiązania stosunku pracy.
Odprawę emerytalna pracownik może otrzymać tylko raz. Jeżeli jednak pracownik przechodzi na emeryturę pracując u kilku pracodawców to otrzymuje ją od każdego z nich. Pod warunkiem, że w momencie przechodzenia na emeryturę pracuje na część etatu u każdego z nich.
Minimalną wysokość odprawy emerytalnej reguluje Kodeks pracy (Rozdział IIIa, Art. 921 §1). Minimalna wysokość odprawy emerytalnej jest równa jednomiesięcznemu wynagrodzeniu.
Oczywiście jednostka może wypłacić odprawę w wysokości wyższej niż przewiduje Kodeks pracy, ale powinno to wynikać albo ze zbiorowego układu pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę z pracownikiem.
Dla niektórych grup zawodowych wyższa odprawa emerytalna jest uregulowana ustawowo, przykładowo:
- dla nauczycieli w Ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela,
- dla urzędników państwowych w Ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych.
Wspomniany powyżej art. 921 Kodeksu pracy wprowadza cztery warunki nabycia przez pracownika prawa do tej odprawy emerytalnej:
- spełnianie warunków uprawniających do nabycia emerytury,
- przejście na emeryturę,
- ustanie stosunku pracy,
- związek między ustaniem stosunku pracy a przejściem na emeryturę.
Przesłanki te muszą wystąpić łącznie aby pracownik otrzymał odprawę emerytalną.
Pamiętajmy, że pracownik, który otrzymał wcześniej odprawę rentową, nie otrzyma już odprawy emerytalnej. Otrzymanie odprawy rentowej wyłącza bowiem prawo do odprawy emerytalnej. Ustawodawca określił prawo do tych świadczeń jako uprawnienie jednorazowe.